Rozwój Osobniczy

Rozwój osobniczy

Przebieg rozwoju osobniczego człowieka

Aby człowiek osiągnął taki poziom rozwoju, w którym to sam będzie decydował o sobie i stanie się w pełni za siebie odpowiedzialny, a jego organizm na tyle odporny i silny, by móc odpędzać wszelkie złe wirusy i bakterie – musi przejść długą drogę, która ciągnie się przez całe jego życie. Taką drogę nazywamy właściwie rozwojem osobniczym człowieka, który ogólnie i bardzo schematycznie dzieli się średnio na trzy bardzo znaczące okresy. Każdy z nich charakteryzuje się zupełnie czymś innym, toteż „pominięcie” któregokolwiek z nich jest praktycznie niemożliwe. Pierwszy okres nazywa się etapem wzrastania (rozpoczyna się w momencie narodzin i trwa gdzieś do około 20.-25. roku życia), drugi – etapem stabilizacji i pełni życia (kończy się gdzieś w 50.-60. roku życia), a ostatni, który zamyka całe nasze życie – okres starości. Malutkie dziecko (zapoznaj się z produktem: tester płodności) bowiem nie może od razu przejść do momentu starzenia, bo przede wszystkim – w swoim początkowym stadium ma zupełnie inne proporcje ciała niż człowiek dorosły. Po to się rozwija, dlatego potrzebny jest mu czas na pełen rozwój, aby zbliżyć się łagodnie do etapu osiągnięcia pełnej dojrzałości fizycznej.

Na celownik weźmy zatem wspomniany wcześniej etap pierwszy, to jest wzrastania. Ponieważ trwa on dosyć długo, bo aż 20-25 lat, toteż w jego obrębie wyróżnia się kilka podokresów, które charakteryzują się każdy zupełnie czymś innym. Do rzeczy zatem. Najpierw dziecko, przez pierwsze dwa tygodnie swego życia, jest nazywane noworodkiem, zaś do końca pierwszego roku – niemowlęciem. Okres poniemowlęcy przypada na 1-3 lat, dzieciństwa: 4-10 lat. Dalszy etap to dojrzewanie płciowe (11-16 lat), a następny to młodzieńczy, który trwa do końca okresu wzrastania. I teraz tak… Jak już wspomniano, każdy z tych okresów różni się od siebie, mimo, iż określa się to wszystko mianem wzrastania. Noworodek czy niemowlę musi przystosowywać się nieustannie do życia na świecie, poza łonem matki. W tym czasie szczególnie narażone jest na wszelkiego rodzaju urazy, ponieważ niemal wszystkie części ciała zbudowane są z miękkiej, elastycznej chrząstki, która z czasem zostaje wypierana przez tworzące się w tych miejscach kości. Wiek poniemowlęcy to początek charakterystycznego zachowania u dzieci pod tytułem: „ja sam” – a więc usamodzielnienia. Dziecko zaczyna chodzić, mówić, rozwija się fizycznie oraz psychicznie. Chętnie poznaje świat, zadaje mnóstwo pytań, na które natychmiast chce uzyskać odpowiedź. Powtarza słowa zasłyszane u dorosłych – nierzadko także te wulgarne. W tym czasie dziecko również nawiązuje pierwsze przyjaźnie (bardzo często z pluszowymi misiami), je sam, zaczyna też grymasić. Nadmiernie interesuje się otoczeniem. Okres dzieciństwa to dalsze doskonalenie funkcji poszczególnych układów, usamodzielnianie się dziecka. Dziecko uczęszcza wówczas do przedszkola i szkoły, musi nauczyć się żyć wśród rówieśników.

Najważniejszy jednak okres w etapie wzrastania człowieka, który ogólnie charakteryzuje się bardzo szybkim tempem przekształcania oraz rozwoju jego organizmu oraz przewagą procesów asymilacji nad dysymilacją, rozpoczyna się u dziewczyn średnio w 10-12. roku życiu (u chłopaków jakoś dwa lata później) i nazywa się dojrzewaniem. Pierwszym, bardzo ważnym objawem wkroczenia w ten okres jest znacznie przyśpieszone tempo wzrostu, natomiast drugim – pojawienie się owłosienia w różnych miejscach na ciele – pod pachami, na nogach i na narządach rodnych. U płci męskiej dodatkowo zaczyna się rozwijać zarost na twarzy, rozrastają się barki oraz klatka piersiowa, następuje wówczas znaczny przyrost tkanki mięśniowej. U dziewczynek natomiast pojawia się pierwsza miesiączka, a więc comiesięczne krwawienie, rozrastają się biodra (pod kątem przyszłego macierzyństwa). U obu płci jednocześnie zmieniają się rysy twarzy na „mniej dziecięce”, także ton głosu na bardziej niski oraz wygląd skóry. Pojawiają się pierwsze wypryski ropne, a więc wągry i pryszcze. Wzmaga się wydzielanie gruczołów łojowych skóry, przez co cera zaczyna się bardziej świecić i być tłusta w charakterystycznym „T” (a więc na nosie i czole). W okresie dojrzewania dopiero rozwijają się te cechy, które są charakterystyczne dla każdej płci. Pierwszorzędne to te płciowe (czyli wewnętrzne narządy, a więc jajniki u dziewczyn i jądra u chłopaków), drugorzędne to wykształcenie zewnętrznych narządów płciowych, zaś trzeciorzędne cechy to takie, jak na przykład barwa głosu, budowa ciała czy owłosienie.

Okres dojrzewania prowadzi do jednego celu – do osiągnięcia pełnej dojrzałości. A tych wyróżniamy cztery rodzaje, a więc: płciową, fizyczną, psychiczno-emocjonalną oraz społeczną. Zacznijmy może od tej pierwszej. Mianowicie, dojrzałość płciowa jest jednym z elementów dojrzałości fizycznej. Składa się na nią pełne rozwinięcie narządów płciowych oraz gotowość do wydawania na świat potomstwa. Znakiem o tym świadczącym jest na przykład pojawienie się miesiączki u dziewczynek, a przypada to z reguły na 10-12. rok życia. Może to nastąpić zarówno nieco wcześniej, jak i później. Niemniej jednak, jeśli 16-letnia dziewczyna wciąż nie miesiączkuje, powinna zgłosić się z tym problemem do lekarza, bo tylko dzięki odpowiedniemu leczeniu może zapobiec różnym problemom i komplikacjom w przyszłości, na przykład – w najgorszym przypadku – bezpłodności. Jeśli dziewczynka nie dostaje okresu regularnie, to znaczy, że wciąż nie osiągnęła dojrzałości płciowej. U chłopców zachodzi to jakoś w wieku 15-16 lat.

Dojrzałość życiowa

Młodzi ludzie dopiero około 20-25. roku życia osiągają pełną dojrzałość życiową, a więc wszystkie jej rodzaje. Nie powiedzieliśmy sobie jeszcze o trzech pozostałych. Czas na tę fizyczną, która charakteryzuje się zakończeniem procesów wzrastania i rozwoju organizmu.
Dojrzałość płciowa nie jest bowiem tożsama z dojrzałością innych części ciała czy narządów, ponieważ serce, kości, mózg czy nerwy rozwijają się w odrębnym tempie, niezależnie od siebie.
Dojrzałość psychiczna to gotowość do podjęcia samodzielnego życia, jest ku temu podstawą. Jest to już punkt kulminacyjny, jeśli chodzi o rozwój uczuć, uszeregowanie hierarchii swoich wartości oraz poglądów. Jest to przede wszystkim niezależność, która zapobiega zniewoleniu nas przez innych ludzi.
Dojrzałość społeczna to podstawa ku temu, aby założyć rodzinę. Przejawia się zdobyciem wykształcenia, zawodu, kupnem samochodu, mieszkania lub domu, a także pojawieniem się pierwszych oznak instynktu macierzyńskiego. Jest to czas na snucie poważnych planów dotyczących związków partnerskich, a więc związanych przede wszystkim z ich zalegalizowaniem.

Osiągnięcie wszystkich tych czterech rodzajów dojrzałości zamyka okres młodzieńczy, a więc cały etap wzrastania. Wówczas następuje stopniowe wkroczenie w etap stabilizacji życiowej, w wiek zupełnie już dojrzały. Od około 20.-25. do średnio 50.-60. roku życia następują już bardzo powolne zmiany w organizmie. Udział procesów asymilacji i dysymilacji stopniowo się wyrównuje. Jest to okres na wydawanie na świat potomstwa, a także rozwijanie kariery zawodowej. Pod koniec tego etapu u kobiet pojawia się menopauza, a więc szereg zmian zachodzących w gospodarce hormonalnej, co głównie przejawia się tym, że kończy się miesiączkowanie.

Następnie następuje ostatni etap, etap starzenia się. Następuje wówczas narastanie tzw. „wstecznych” zmian w komórkach i tkankach ciała. Zmniejsza się ilość kolagenu w skórze, co powoduje utratę jej naturalnej jędrności. Jest to również okres dużo zwiększonej podatności na różne urazy oraz choroby. Następuje przewaga procesów dysymilacji nad asymilacją. Układy narządów stają się coraz mniej sprawne. Czasami ma miejsce również zjawisko tzw. „dziecinnienia” u osób starszych, które zatracają poczucie czasu i otaczającej rzeczywistości, zachowując się faktycznie jak dzieci.